«Հավատարիմ արմատներին»
«Եվրատեսիլ-2015» երգի միջազգային մրցույթում հայաստանյան ներկայացուցիչ “Genealogy” խմբի անդամների մասնակցությամբ նոր ֆոտոպատմություն է նկարահանվել: Այն միտված է հայկական մշակութային արժեքների հանրահռչակմանը, ինչպես նաեւ աշխարհին ներկայացնելու հայկական տարազի առանձնահատկություններն ու յուրահատկությունը: Ֆոտոշարքում խմբի 6 անդամները կրում են 19-րդ դարի հայկական ազգային տարազներ եւ թեմատիկ արդուզարդ:
“Genealogy” խմբի անդամ Ինգա Արշակյանը ֆոտոպատմության նկարահանման ընթացքում կրել է Համշենի տարազ: Շուրջ տասնհինգ տարի պրոֆեսիոնալ բեմի վրա լինելով` Ինգան հնարավորություն է ունեցել պարբերաբար կերպարանափոխվելու եւ կրելու ամենատարբեր ոճի հագուստներ` սկսած հին հայկական տարազներից մինչեւ եվրոպական ոճի հագուստ: «Տարազ հագնելիս հայացքդ եւ ներսդ է փոխվում, քանի որ համապատասխան հագուստը, կոշիկը, գլխի հարդարանքը եւ զարդերը կարծես ամբողջովին վերափոխում են մարդուն: Մեծ հարգանքով եմ վերաբերվում այս ամենին` իբրեւ հին մշակույթի մի պատառիկ, եւ երջանկություն է, որ մինչեւ մեր օրերը հասել են այդ պատառիկները եւ մենք դրանց կրողներն ենք այժմ»:
Խմբի մյուս մասնակիցներ Ստեֆանի Թոփալյանը, Մերի - Ջին Օ'Դոհերթի Վասմաթզյանը եւ Թամար Կապրելյանը հագել են Վասպուրականի տարածաշրջանի ավանդական հայկական հագուստ:
Ստեֆանի Թոփալյան- Միշտ չէ, որ այսպիսի հագուստով մարդկան կարելի է հանդպել պարբերաբար և դրանք կրելու համար բանիմաց մարդիկ են պետք, որ օգնեն ճիշտ կրել դրանք: Դա ինձ համար շատ հատուկ պահ էր՝ կրել հայկական ազգային հագուստ: Ես վստահ եմ, իմ տատիկն ու պապիկը շատ կհպարտանային ինձնով, հատկապես, որ հենց հիմա գտնվում ենք Հայաստանում: Շատ կարեւոր պահ էր, վերադարձա իմ արմատներին:
Մերի - Ջին Օ'Դոհերթի Վասմաթզյան- Հայկական ազգային տարազով առաջին անգամ էի: Այդ հագուստն այնքան գեղեցիկ է ՝գլխարկները, զարդերը և ամբողջը հայկական նախշերով: Դա շատ ոգևորիչ է, հոգեպես կապվեցի իմ նախնիների հետ: Ես տեսել էի իմ նախնիների լուսանկարները այդ տեսակի տարազներով և դա, իրոք, շատ բան է նշանակում ինձ համար, երբ ինքս կրեցի: Մայրիկիս մի փոքր լուսանկար ուղարկեցի, նա ասաց, որ տատիկիս եմ նման. Շատ հուզիչ պահ էր:
Թամար Կապրելյան- Ինձ համար մեծ պատիվ էր կրել հայկական ազգային հագուստ՝ տարազ: Ինձ տարբեր հագուստներ առաջարկեցին և շատ երջանիկ եմ, որ հնարավորություն ունեցա ընտրելու հենց Խարբերդի տարազը. պապիկս Խարբերդից էր:
Եսայի Ալթունյանի հագին Լոռվա տարազն է: Առաջին անգամ էի կրում տարազ. այնքան հպարտ զգացի: Տարազն այնքան էլեգանտ էր ու գեղեցիկ, որ մի պահ մտածեցի. նույնիսկ շատ տարիներ առաջ հայ ժողովուրդն արդեն ուներ իր հագուստի ճաշակն ու նորաձևությունը: Դրանք «հին» հագուստներ են, բայց գույների կատարյալ համադրությամբ են համակցված:
Վահե Թիլբյանինը՝ Վասպուրականի Շատախի շրջանի հագուստ: Ես նախկինում կրել եմ տարազ հայկական պարեր պարելիս, երբ դեռ Եթովպիայի հայկական դպրոցում էի սովորում: Դպրոցն ուներ երգչախումբ, եւ մենք բոլորս կրում էինք տարազ համերգների ժամանակ: Սա իմ առաջին անգամը չէր, որ տարազ էի հագնում: Երբ Մարաշլյան ստուդիայում նայեցի ինձ հայելու մեջ ես իսկապես զգացի իրական հայկական ոգին: Դա ինձ հիշեցրեց իմ հայ արմատները, թեև ես միշտ հիշել եմ իմ հայկական արմատներն ու ծագումը, դա շատ զգացմունքային պահ էր, որ կմնա հիշողությանս մեջ:
Նկարահանման ընթացքում մասնակիցները ոգեւորությամբ ծանոթացել են հայկական տարազների ստեղծման պատմությանը, ազգային հագուստ կրելու առանձնահատկություններին, հագուստին ուղեկցող պարագաների բացահայտ եւ թաքնված իմաստներին:
Լուսանկարներն արվել են Մարաշլյան ֆոտո ստուդիայում, լուսանկարիչ՝ Էմմա Մարաշլյան:
Հիշեցնենք, որ Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերության ստեղծագործական խմբի որոշմամբ՝ Հայաստանն այս տարի «Եվրատեսիլ-2015» երգի մրցույթին կներկայանա յուրահատուկ ձեւաչափով եւ նոր ձեւավորված խմբով: “Genealogy” խմբում ազգությամբ հայ 6 արտիստներ են՝ երկրագնդի 5 աշխարհամասերից եւ Հայաստանից: Մայիսին կայանալիք երգի տոնին նրանք կկատարեն “Face The Shadow” (թարգմանաբար` Առերեսվի՛ր ստվերին) երգը: